Við heyrum með heilanum – eyrun eru einungisaðgangur að hljóðheiminum !

Alþjóðlegur dagur heyrnar er 3. mars – dagurinner haldinn hátíðlegur víðsvegar um heim til að vekja athygli á mikilvægigóðrar heyrnar og áhrifum heyrnarskerðingar á lífsgæði fólks.
Með deginum ereinnig ætlað aðauka meðvitund á neikvæðumáhrifum hávaða á heyrn ogtil aðhvetja fólk til þessaað mæla heyrn ef grunur vaknar um heyrnarskerðingu.

Góð heyrn er mikilvæg svo máltaka barna geti þróast á dæmigerðan hátt. Við heyrum í raun með heilanum og eru eyrun einungis aðgangur hljóðrænna upplýsinga til heilans. Hljóðaörvun þroskar heyrnrænar taugatengingar sem er forsenda þess að tal og mál þroskist eðlilega. Að efla hlustunarþroskafelst í því aðhvetjabarn til aðveitahljóðum og röddum áhuga ogöðlast þannig færni í að greina á milli þeirra hljóða og radda sem þaðheyrir. Ungabörn byrja fljótt að greina á milli hljóða og beina athygli sinni að þeim hljóðum sem eru í móðurmálinu og stilla sig inn á þau. Þessi hljóðgreining hjálpar þeim að greina tal og læra ný orð. Hlustunarþroski er grunnur fyrir málþroska barna.Börn tileinka sérmálið í gegnumríkt málumhverfisem eflirsmá saman færni þeirra ímóðurmáli sínu.Þeim er ekki kenntmáliðheldur læra þau það ómeðvitað með því að eiga í merkingabærumsamskiptumog hlusta á samskipti annarra, þau læra þaðbæðibeint og útundan sér. Þau efla einnig félagfærni með því að hlusta.
Mikilvægt er að hlúa að góðum skilyrðum til máltöku og hlustunar. Þegar aðgangur að heyrn er takmarkaður vegna langvarandi heyrnarskerðingar þá getur það haft áhrif á málgetu.
Gæta þarf að góðri hljóðvist og samskiptum við börn með heyrnarskerðingu og þá sérstaklega í skólakerfinu. 

Nýburamælingar á  heyrn eru því afar mikilvægur þáttur í að skima fyrir heyrnarskerðingu svo hægt sé aðbjóða viðeigandi þjónustuog veitabörnum með heyrnarskerðingutækifæri til að nema mál til jafns við önnur börn. 

Höfundur: Kristín Th. Þórarinsdóttir, talmeinafræðingur á Heyrnar – og talmeinastöð Íslands.